Göz kuruluğu, günümüzde giderek artan bir sağlık sorunudur. Özellikle bilgisayar ve ekran kullanımıyla birlikte, gözlerimiz her zamankinden daha fazla strese maruz kalmaktadır. Peki göz kuruluğu nedir ve neden olur? Bu yazıda, göz kuruluğunun temellerini, UV ışınları ve mavi ışık gibi zararlı etkenlerin rolünü ve göz kuruluğuyla mücadelede neler yapabileceğinizi inceleyeceğiz.

Göz Kuruluğu Nedir?

Göz kuruluğu, gözyaşının yetersiz veya dengesiz olması durumudur. Gözyaşı, gözlerimizi nemlendirmek, kirleticileri temizlemek ve enfeksiyonlara karşı korumak için hayati önem taşır. Gözyaşı eksikliği veya dengesizliği, gözlerde kaşıntı, batma, yanma, bulanık görme ve ışığa karşı hassasiyet gibi birçok belirtiye yol açabilir.

Göz Kuruluğunun Belirtileri:

• Gözlerde kaşıntı, yanma ve batma
• Gözlerde kızarıklık ve tahriş
• Bulanık görme
• Gözlerde yorgunluk ve hassasiyet
• Gözlerde ışığa karşı hassasiyet
• Gözyaşlarında artış veya azalma
• Gözlerde mukus birikimi[1]

Göz Kuruluğunun Nedenleri:

• Yaşlanma: Yaşlandıkça gözyaşı üretiminde azalma gözlemlenir.
• Bazı hastalıklar: Diyabet, romatizmal hastalıklar ve tiroid hastalıkları gibi bazı kronik hastalıklar göz kuruluğuna neden olabilir.
• Bazı ilaçlar: Antihistaminikler, antidepresanlar ve doğum kontrol hapları gibi bazı ilaçlar göz kuruluğuna yol açabilir.
• Çevresel faktörler: Kuru hava, sigara dumanı ve klimalı ortamlar göz kuruluğunu tetikleyebilir.
• Kontakt Lens Kullanımı: Kontakt lensler gözyaşı filmini bozarak göz kuruluğuna neden olabilir.
• Ekran kullanımı: Bilgisayar, tablet ve telefon ekranlarına uzun süre bakmak, göz kuruluğunun en önemli nedenlerinden biridir.[2]

Günümüzde göz problemi yaşayan ya da çevresel faktörlerden en fazla etkilenenler, bilgisayar ekranıyla sürekli çalışmak zorunda olan meslek grupları, uzaktan eğitim nedeniyle mavi ışığa daha fazla maruz kalan öğrenci ve öğretmenler, lojistik amaçlı güneş ışığında veya sürekli gece sürüşü yapmak zorunda olan ve farların sarı ışığına maruz kalanlar, ışık hassasiyeti olan ve açık havada güneş ışığı altında çalışmak zorunda kalanlar olduğu ifade edilebilir.[3]

UV Işınlarının ve Mavi Işığın Zararlı Etkileri:

Güneş ışınları, gözlerimiz için zararlı olabilecek hem UV hem de mavi ışık içerir. Fazla UV ışığı maruziyeti, katarakt ve maküler dejenerasyon gibi yaşa bağlı göz hastalıklarına yol açabilir.

Mavi ışık, kısa dalga boyuna ve yüksek enerjiye sahip bir görünür ışık türüdür. Mavi ışık, güneş, akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar gibi elektronik cihazların yanı sıra LED ve flüoresan ampuller gibi enerji tasarruflu aydınlatma da dahil olmak üzere birçok kaynakta bulunur. Ayrıca gökyüzü, su ve bazı bitki türleri gibi doğal kaynaklarda da bulunur.

Mavi ışık, beyne görsel sinyaller gönderen gözün arkasındaki ışığa duyarlı doku olan retinaya zarar vererek göz sağlığı üzerinde potansiyel olarak olumsuz etkilere sahip olabilir.[4] Mavi ışık, göz yorgunluğuna, uyku düzeninin bozulmasına ve uzun vadede görme fonksiyonlarının kaybına da neden olabilir.

Yukarıda bahsedilen ışıklara uzun süre maruz kalan kişilerde kornea hastalıkları, gözde et olarak adlandırılan büyüme, yaşlılığa bağlı sarı nokta hastalığı ve gözde kanser gibi çok çeşitli hastalıklar ortaya çıktığı bilinmektedir.[5]

Göz Kuruluğuyla Mücadelede Neler Yapabilirsiniz?

• Ekran Süresini Azaltın: Bilgisayar ve ekran kullanım sürenizi sınırlayın. 20-20-20 kuralını uygulayın: Her 20 dakikada bir 20 saniye boyunca 20 metre uzaktaki bir nesneye bakın.
• Gözlerinizi Nemlendirin: Yapay gözyaşı damlaları kullanarak gözlerinizi nemlendirebilirsiniz. 
• Bol Su İçin: Yeterli su tüketimi göz kuruluğunun önlenmesinde önemli rol oynar.
• Sağlıklı Beslenin: Omega-3 yağ asitleri açısından zengin besinler göz sağlığınız için faydalıdır.
• Sigarayı Bırakın: Sigara kullanımı göz kuruluğunun riskini artırır.[6]
• Güneş Gözlüğünüzü Kullanın: Dışarı çıkarken UV ışınlarını engelleyen güneş gözlüğü takın.
• Düzenli Göz Muayenesi Olun: Göz kuruluğu ve diğer göz hastalıklarının erken teşhisi ve tedavisi için düzenli olarak göz doktorunuza görünmeniz önemlidir.

Göz kuruluğu, günlük hayatımızı olumsuz etkileyebilen bir sorundur. Yukarıdaki önerileri uygulayarak göz kuruluğunun belirtilerini hafifletebilir ve gözlerinizin uzun vadeli sağlığını koruyabilirsiniz. [7]