Bireyler,
sağlık okur-yazarlık düzeyleri arttıkça, genetik yapıları, mevcut veya
gelecekte karşılaşabilecekleri hastalıklar ve sağlık hizmetlerine erişim gibi
konularda daha bilgili olmak istemektedirler. "Bireysel ölçüm"
uygulaması, bireylerin kendi sağlık verilerini ölçerek gerçek zamanlı olarak
izlemelerine olanak tanıyan ve bu sayede sağlıklarını korumaya yardımcı
olabileceği düşünülen yeni bir trenddir. Bu tür uygulamalar, anlık uyarı
işlevleri sağlama amacıyla çeşitli yazılımlar ve giyilebilir teknoloji gibi
araçlarla gerçekleştirilmektedir. Giyilebilir teknoloji, sensörler veya diğer
teknolojiler içeren takı, gözlük, giysi gibi giyilen veya herhangi bir şekilde
taşınan çeşitli araçları kapsamaktadır.[1]
Giyilebilir
teknolojiler, son yıllarda hayatımızın her alanında olduğu gibi sağlık alanında
da önemli bir yer edinmeye başladı. Doktorların hastalarının durumlarını
hastane dışında da uzun süre takip edebilme isteği, evde yapılabilecek öz bakım
faaliyetlerinin artması ve bireylerin/hastaların bilinç düzeylerinin
gelişmesiyle sağlık durumlarını takip etme istekleri giyilebilir teknolojilere
olan ihtiyacı arttırmıştır.[2]
Akıllı saatler, bileklikler ve yüzükler gibi cihazlar, adımlarımızı saymaktan
kalp atış hızımızı izlemeye kadar birçok sağlık parametresini takip etmemizi
sağlıyor. Peki, bu yenilikçi teknolojiler gelecekte sağlık hizmetlerini nasıl
etkileyecek?
Artan
Kişiselleştirme: Giyilebilir cihazlar, doktorların her hastaya
özel sağlık önerileri sunmasına olanak tanıyacak. Kişisel sağlık verileri,
hastalık risklerini belirlemek, önleyici tedbirler almak ve tedavileri optimize
etmek için kullanılabilir.[3]
Kronik
Hastalık Yönetimi: Giyilebilir teknolojiler, diyabet, kalp
hastalığı ve astım gibi kronik hastalıkları olan hastaların durumlarını takip
etmelerine ve yönetmelerine yardımcı olabilir. Bu cihazlar, hastalara
ilaçlarını almalarını hatırlatabilir, semptomları izlemenin ve acil durumları
tespit etmenin bir yolunu sunabilir.[4]
Uzaktan Sağlık
Hizmetleri: Giyilebilir cihazlar, doktorların hastaları
uzaktan izlemelerini ve gerekli müdahalelerde bulunmalarını sağlayabilir. Bu
sayede hastaların doktora gitme ihtiyacı azalabilir ve sağlık hizmetlerine
erişim artabilir.[5]
Akıl Sağlığı
Desteği: Giyilebilir teknolojiler, stres, kaygı ve depresyon gibi akıl sağlığı
sorunlarının takibi ve tedavisinde de kullanılabilir. Bu cihazlar, hastalara
ruh hallerini takip etmeleri ve ihtiyaç duyduklarında destek almaları için bir
yol sunabilir.[6]
Giyilebilir
teknolojiler hastalar, sağlık hizmet sunucuları, klinik uygulamalar ve diğer
hizmet sunucuları için yeni bilgi ve uygulamalar getirerek yeni fırsatlar
oluşturmuştur. Bu teknolojiler sayesinde farklı kökenlerden sürekli olarak klinik
ve davranışsal veri toplanması hastalıkların gelişimini ve ilerleyişini daha
iyi anlayarak daha önceden tespit etme ve müdahale etme imkânı sunmaktadır.
Bunlar sayesinde hasta da kendi tedavisini planlamada doktorla karar verme imkanı
elde etmektedir.
Geniş bir
yelpazede kullanım imkânı sunan giyilebilir teknolojiler, yakın gelecekte insan
hayatında önemli gelişmeler sağlayacaktır. Tıp alanında yaygın bir şekilde kullanılmasıyla
klinik dışında teşhis kolaylaşacak ve hasta öz bakımını kolaylaştıracaktır.
Tıbbi eğitim faaliyetlerinde de kullanılmasıyla mevcut giderlerde önemli
azalmalar meydana gelecektir. Daha kesin bilgiler elde edilip tanı koyulacağı
için yanlış teşhisin önüne geçilebileceği düşünülmektedir.[7]
Sağlık sektörünün gelişen bu teknolojiyi yakından takip ederek en iyi şekilde
uyarlayıp kullanması yarar sağlayacaktır.
[1] Seda
Aydan, Murat Aydan, Sağlık Hizmetlerinde Bireysel Ölçüm Ve Giyilebilir
Teknoloji: Olası Katkıları, Güncel Durum Ve Öneriler, Hacettepe Sağlık İdaresi
Dergisi, 2016; 19(3): 325-342
[2] Şenol
Demirci, Giyilebilir Teknolojilerin Sağlık Hizmetlerine ve Sağlık Hizmet
Kullanıcılarına Etkileri, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi 2018 6(6), 985-992
[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7515448/
[4] Gözde
Bebek, Yağmur Akdağ, Levent Öner, Farmasötik Endüstride Farma 4.0 Yaklaşımı,
Ankara Ecz. Fak. Der. Ankara, 47(3): 1058-1070, 2023
[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7819828/
[6] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9919280/
[7] Şenol
Demirci, Giyilebilir Teknolojilerin Sağlık Hizmetlerine ve Sağlık Hizmet
Kullanıcılarına Etkileri, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi 2018 6(6), 985-992